wisselomgooier

22-04-2024 - Woord van de Dag - Van Dale Uitgevers

wisselomgooier

In NRC schrijft Folkert Jensma vandaag over de relatie tussen rechters en overheid bij het tot stand komen van wet- en regelgeving. Op een gegeven moment schrijft hij over de zaak-Milieudefensie versus Shell, waarin de rechter geacht wordt een uitspraak … Vervolgd

Het bericht wisselomgooier verscheen eerst op Taalbank.

In NRC schrijft Folkert Jensma vandaag over de relatie tussen rechters en overheid bij het tot stand komen van wet- en regelgeving. Op een gegeven moment schrijft hij over de zaak-Milieudefensie versus Shell, waarin de rechter geacht wordt een uitspraak te doen voor een kwestie die de democratie eigenlijk zou moeten regelen:

Rechters zijn overigens niet heel dol op dit type zaken omdat ze precies aanvoelen waar ze voor worden gebruikt. Als wisselomgooier in hachelijke kwesties, als megafoon in het publieke debat – in modern Nederlands – om het ‘narratief’ te veranderen.

Wisselomgooier is een nieuw, maar ook een raar woord. Wisselwachters werden geacht de wissels (van het spoor) over te halen. Dat beeld – dus ook de uitdrukking de wissel overhalen – zou je figuurlijk kunnen gebruiken voor een ontwikkeling in een andere richting sturen. Op die manier zou de wissel overhalen dus synoniem zijn met het roer omgooien. De afleiding van de wissel overhalen zou wisseloverhaler zijn, maar Jensma maakte er wisselomgooier van. Het tweede deel van dat woord is de omgooier die we kennen van het woord roeromgooier, dat afgeleid is van de werkwoordelijke verbinding het roer omgooien.

Wisselomgooier hinkt dan ook op twee gedachten. De kans dat het woord beklijft, is mede daardoor klein.

Definitie

wisselomgooier (de, -s) iemand die een richtingsverandering in een ontwikkeling teweegbrengt

 

Het bericht wisselomgooier verscheen eerst op Taalbank.


asielpaviljoen

18-04-2024 - Woord van de Dag - Van Dale Uitgevers

asielpaviljoen

Asielzoekerscentrum is al enig tijd een beladen woord. Vandaar dat we de afgelopen tijd hebben gezien dat alternatieven als asielhotel en asielschip, die niet gevormd zijn met het eveneens beladen woord asielzoeker, gangbaar zijn geworden. Gisteren kwam daar weer een … Vervolgd

Het bericht asielpaviljoen verscheen eerst op Taalbank.

Asielzoekerscentrum is al enig tijd een beladen woord. Vandaar dat we de afgelopen tijd hebben gezien dat alternatieven als asielhotel en asielschip, die niet gevormd zijn met het eveneens beladen woord asielzoeker, gangbaar zijn geworden. Gisteren kwam daar weer een woord bij. Onder meer het Haarlems Dagblad schreef over een asielpaviljoen:

Een volgende noodoplossing van het demissionair kabinet: asielzoekers onderbrengen in overheidsgebouwen en in nog aan te leggen ’asielpaviljoens’ op defensieterreinen of in de natuur.

Het woord paviljoen wordt gemakkelijk geassocieerd met vakantie en vrije tijd (strandpaviljoen). Het verwijst onder meer naar een gerieflijke (leger)tent of een ‘luchtig gebouwd buitenverblijf’, zoals de Dikke Van Dale het in jarenvijftigstijl omschrijft. Paviljoen is met andere woorden een woord met positieve vibes, dat lijkt te verwijzen naar een verblijf in de natuur. Daardoor is dit woord uitermate geschikt als element in een samenstelling die moet dienen als positief klinkend alternatief voor een soort tentenkamp dat dient als. asielzoekerscentrum.

Defintiie

asielpaviljoen (het, -s) tijdelijk op een relatief afgelegen locatie in de vrije natuur opgezet tentenkamp dat dient als asielzoekescentrum

Het bericht asielpaviljoen verscheen eerst op Taalbank.