Afgelopen zaterdag maakten De Volkskrant en Trouw melding van de verschijning van een nieuw boek van Eva Rovers: Practivisme. In Trouw stond tevens een interview met de auteur, waaruit duidelijk wordt wat practivisme betekent. Kortweg wordt ermee bedoeld: praktisch activisme. Eigenlijk weet je dat meteen al wanneer je het woord voor het eerst ziet. Practivisme is een vertaling van Engels practivism, een blend, porte-manteauwoord, meng-, vlecht- oftewel kofferwoord dat gevormd is van de eerste twee, vier (of zes) letters van practical en de laatste zes of alle acht letters van activism.* 

In het Engels schieten zulke ivisms de laatste tijd als paddenstoelen uit de grond: apptivism (activisme binnen een appgroepje), clicktivism (activisme dat tot uitdrukking wordt gebracht door het ondertekenen van protestsites; wordt in het Nederlands ook wel internetactivisme, kliktivisme en muisklikactivisme genoemd), craftivism (activisme door brei- en borduurwerkjes te maken en in de publieke ruimte te hangen, in het Nederlands bekend als wildbreien), hacktivism (activisme door sites van de overheid of multinationals te kraken), interactivism (internetactivisme) en slacktivism (leunstoelactivisme, d.w.z. activisme vanuit je luie stoel). De meeste van die woorden worden vroeg of laat in het Nederlands overgenomen of vertaald, want de actievoerende digitale burger kent nu eenmaal geen (taal)grenzen.

Practivisme maakte afgelopen weekend weliswaar zijn debuut in de media, maar op de sociale media is het woord al langer bekend. Ook op Nederlandse internetsites was het woord al een paar jaar te vinden. Zo publiceerde ‘creative concepter’ Renk van Oyen al in 2011 een blog over practivisme.

Onder de ivismen, waarvan er de afgelopen jaren een paar min of meer courant zijn geworden, is practivisme een kansrijk woord, zeker nu er een handboek is verschenen over deze vorm van actievoeren.

Definitie

practivisme

(o, g.mv.) activisme dat gemakkelijk in praktijk kan worden gebracht, vertaling van Engels practivism, een blend van practical en activism

*practivism kun je theoretisch op verschillende manieren morfologisch ontleden: het woord kan samengesteld zijn door de eerste twee letters van practical te combineren met activism, maar je kunt ook redeneren dat practivism samengesteld is door de eerste zes letters van practical te combineren met de laatste vier letters van activism. In feite kunnen de derde, vierde, vijfde én zesde letter van practivism afkomstig zijn van zowel practical als activism. Ten slotte is het ook mogelijk om practivism te beschouwen als een afleiding van practical met het moderne, uit activism geïsoleerde suffix -ivism.

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.