Een woordenboek maken. En dan niet de Dikke Van Dale, maar een pocketwoordenboek, voor gebruik op school, op reis, of om thuis even snel iets op te kunnen zoeken. De ruimte is beperkt. Dus wat moet eruit? En welke woorden mogen erin? En vooral … hoeveel? Dat zijn de belangrijkste vragen die speelden in de hoofden van de makers van de Van Dale Pocketwoordenboeken.

Schrappen is moeilijk. Moeten bijvoorbeeld het cassettebandje en de walkman het veld ruimen nu iedereen een mp3-speler heeft? Toch niet, vond de redactie, want de kans dat je die woorden nog tegenkomt, is best groot. De oplossing: het boek mocht 20% dikker worden. Zodat er ruimte overbleef voor nieuwe woorden… zoals alle landennamen, van Afghanistan tot Zwitserland. In de vorige druk stonden alleen de bekendste landen, maar zeg nu zelf: hoe zou je moeten kiezen als er ruim 160 nationaliteiten in Amsterdam vertegenwoordigd zijn? Daarom kregen ze allemaal hun plaatsje in het woordenboek. Iedereen kan nu zijn lievelingsland opzoeken en vertalen in (of uit) het Engels, Frans of Duits. Ook recente fenomenen en ontwikkelingen kwamen aan bod: sociale media, twitteren, maar bijvoorbeeld ook schaliegas, één van de nieuwe energiebronnen van de 21e eeuw.

In het onderwijs wordt soms geklaagd dat scholieren en studenten het Nederlands minder goed zijn gaan beheersen. Om ze te helpen, is ook het aantal belangrijke uitdrukkingen sterk uitgebreid. Onder het woord hoofd vind je er inmiddels meer dan twintig. Maar hoe houd je zo'n lang artikel toch overzichtelijk? Simpel: een kleurtje voor het belangrijkste woord! Je vindt razendsnel wat je zoekt… en betrapt jezelf minuten later dat je nog steeds aan het bladeren bent. In feite word je het woordenboek dus in getrokken.

Een tweede handigheid betreft de lidwoorden: de en het, der, die of das, le of la staan nu vóór het trefwoord. Superduidelijk! En volgens deskundigen veel makkelijker te onthouden. Maken Vlamingen en Nederlanders nu voortaan geen lidwoordfouten meer? We zullen afwachten. Maar één ding staat al vast: lezen in het woordenboek was nog nooit zo leuk.

Tjerk Hacquebord, redacteur bij Van Dale Uitgevers