Regeren is vooruitzien, maar ook bij het maken van woordenboeken moet je met de toekomst rekening houden. Bij het definiëren van nieuwe trefwoorden gebruiken woordenboekmakers bestaande woorden, maar die moeten over pakweg tien, vijftien jaar natuurlijk nog wel worden begrepen. Want zolang gaat een woordenboek doorgaans mee.

Dat impliceert dat in definities verouderde en archaïsche woorden vermeden moeten worden. Begeren, bevreesd, bewilligen, goedsmoeds, versagen, welgemoed – hoe mooi die woorden ook zijn, ze zijn niet meer geschikt als verklarende termen in de definitie van een modern woord. Geldt dat ook voor het woord versnapering, vroeg ik mij onlangs af. Ik overwoog het te gebruiken om een hip (veganistisch) tussendoortje te omschrijven.

In zo’n geval kijk ik in ons krantencorpus. Vaak zie je daarin in één oogopslag of een woord nog courant is of langzamerhand uitsterft.

De uitkomst was verrassend. Er bleek een opvallend verschil te bestaan tussen landelijke en regionale kranten. Nam het woord versnapering in landelijke kranten zoals NRC, Trouw en de Volkskrant de afgelopen jaren af, in regionale kranten als De Gelderlander, De Stentor, Het Dagblad van het Noorden en het Brabants Dagblad was het gebruik ervan op peil gebleven.

Dat verschil heeft ongetwijfeld te maken met de aard van de berichtgeving: landelijke kranten leggen een accent op economisch nieuws, nieuws uit de politiek en wereldnieuws, terwijl regionale kranten ook aandacht besteden aan het kleine lief en leed van gewone mensen – met hun natje en hun droogje – uit de regio.

Versnapering is weliswaar nog courant, maar uit de contexten die ik nader bekeek, bleek dat het woord wel vooral door ouderen wordt gebruikt. Daarom heb ik bij het omschrijven van het hippe tussendoortje uiteindelijk gekozen voor snack. Met pijn in het hart, want versnapering vind ik eigenlijk een veel mooier woord.

Ton den Boon, Nederlands hoofdredacteur van de Dikke Van Dale