Correspondentieschaatsen: alweer een nieuwe tak van sport?
Er is een tijd geweest, lang geleden, dat de computer nog maar een beperkte rol speelde bij het maken van woordenboeken. In die schreef de redacteur de kopij nog met de hand en werd die vervolgens door iemand anders ingevoerd in een databestand.
In diezelfde tijd verschenen woordenboeken nog niet in digitale vorm, maar alleen op papier. Dat betekende dat er moest worden gewoekerd met de ruimte, want het woordenboek mocht niet te dik worden.
Die beide omstandigheden – handgeschreven kopij en beperkte ruimte – hebben in 1992 geleid tot het kortstondig bestaan van een nieuwe sport: het correspondentieschaatsen. Dat ging zo: de redacteur wilde de termen 'correspondentiedammen' en 'correspondentieschaken' opnemen in het woordenboek. Maar die ingreep kostte hem te veel ruimte, zodat hij besloot ze onder te brengen bij het lemma 'correspondentie'. Extra ruimte kon daarbij worden bespaard door het teken ~ te gebruiken, dat geacht werd het trefwoord te vervangen. Dus schreef hij op het kopijvel: '~dammen, ~schaken: dammen, schaken per brief' en leunde tevreden achterover.
De invoerster van de kopij, met zo'n echt Friese voornaam, was van het type dat wordt geboren met de doorlopers onder de voeten. Wat ook niet meehielp was dat het hartje winter was. Waarschijnlijk was ze in gedachten al op het ijs, want ze tikte abusievelijk in: '~dammen, ~schaatsen'. Deze vermelding belandde in het woordenboek, om precies te zijn de 29e druk van Koenen. Waarmee een nieuwe tak van sport geboren was.
Lang heeft deze sport het niet volgehouden, want in een volgende oplage werd de fout alweer hersteld. Het correspondentieschaken is trouwens ook flink op zijn retour.