Er zijn mensen die minutenlang naar hun scherm staren, terwijl ze wachten op die ene zin. Want een goed begin van je tekst, is heel belangrijk. Dat is absoluut waar, maar wachten op inspiratie is meestal niet de beste manier om een goede tekst te beginnen. Een opzet maken voor een goede inleiding is dat wél. Maar wat is dat dan: een goede inleiding? In deze blog vertel ik uit welke elementen een goede inleiding bestaat, en hoe je tot die perfecte beginzin kunt komen.

Een goede tekst is ruwweg in drie stukken in te delen: de inleiding, de kern en het slot. Van die drie is de kern uiteraard het langst, en inhoudelijk het belangrijkst. Maar een goede opening en afsluiting van een stuk zijn zeker ook heel belangrijk om je tekst tot een goed geheel te maken en het doel van je tekst te bereiken.

Hoe lang die inleiding is, hangt vooral af van de lengte van de hele tekst. Een inleiding van een half kantje bij een tekst van één kantje is natuurlijk wat te veel. Als vuistregel kun je aanhouden dat de inleiding 10-15% van de totale tekst mag zijn. Belangrijker dan de lengte, is natuurlijk de inhoud. Wat zet je erin? In verreweg de meeste teksten staan in de inleiding de volgende drie onderdelen: de aanleiding, de hoofdboodschap en de leeswijzer.

Aanleiding

Wat is de reden dat je deze tekst schrijft? Heeft de lezer je om bepaalde informatie gevraagd, reageer je op een vacature, of wil je iemand enthousiast maken over een nieuw product dat jouw organisatie aanbiedt? Benoem meteen aan het begin van je tekst wat de reden is dat je nu over dit onderwerp schrijft, zodat je lezer direct weet waarom hij of zij deze moet lezen. Enkele voorbeelden:

1. U hebt ons gevraagd een offerte uit te brengen voor het stofferen van uw nieuwe kantoor.
2. Een onnauwkeurige boekhouding kan u als zzp’er duizenden euro’s aan boetes van de Belastingdienst opleveren. Ons nieuwe softwarepakket is nóg nauwkeuriger en eenvoudiger in het gebruik.

Hoofdboodschap

Elke tekst is – als het goed is – terug te brengen tot één hoofdboodschap: één zin die samenvat wat je lezer moet weten, vinden of doen na het lezen van de tekst. Die boodschap hangt natuurlijk sterk samen met het doel van je tekst, waarover ik al eerder [link naar blog ‘een goed begin is het halve werk’] schreef. Het is over het algemeen een goed idee om die hoofdboodschap in de inleiding te verwerken. De lezer weet dan meteen wat het belangrijkst is, en kan dat in gedachten houden bij het lezen van de verdere tekst. Alleen als de boodschap niet heel prettig is voor je lezer, kan het handig zijn om die hoofdboodschap nog even uit te stellen, en in de inleiding alleen te benoemen welke vraag er in de tekst centraal staat. Ook in adviesteksten is het gebruikelijk om die vraag in de inleiding op te nemen, direct gevolgd door het antwoord.

Leeswijzer

Het laatste onderdeel van een goede inleiding is de zogenoemde leeswijzer: korte informatie over de verdere opbouw van de tekst. Dat kan heel kort: ‘Hieronder leest u hoe wij tot deze beslissing zijn gekomen’, maar ook veel langer; in een uitgebreid rapport staat vaak per hoofdstuk benoemd waar het over gaat.

Als laatste

Tot slot nog dit: het is aan te raden om de inleiding – in elk geval in definitieve vorm – pas te schrijven als je tevreden bent over de rest van de tekst. Het is goed mogelijk dat je hoofdboodschap tijdens het schrijven nog verder uitkristalliseert, of dat je merkt dat je preciezer kunt zijn in de aanleiding. Als je inleiding dan al af is, en je er niet meer naar kijkt, is de aansluiting op de rest van de tekst minder goed. Bovendien is het vaak zo dat als de rest van de tekst er eenmaal is die perfecte beginzin ‘vanzelf’ komt.

Meer schrijftips?

Volg de Van Dale Taaltraining Helder Zakelijk Schrijven.

Over de auteur

Aleid van de Vooren werkt als NT1-trainer voor Language Partners. Aleids missie is om mensen efficiënter te leren schrijven, zodat ze in minder tijd betere teksten kunnen maken.

Dit artikel is ook te vinden op de website van Language Partners.