Etymologie: waarom noemen we een trekpop een marionet?
Mensen die een willoos werktuig van een ander zijn, worden tegenwoordig vaak zombies genoemd, maar heetten vroeger vaak simpelweg trekpoppen of marionetten.
Van oorsprong was marionet de naam van een pop in een poppenspel: een kleine beweegbare figuur van bordpapier, hout of blik, door middel van draden of staven bewogen. Zat zo’n pop aan een touwtje, dan heette hij een draadmarionet. Zat hij aan een stokje, dan werd hij een staafmarionet genoemd.
In het Nederlands wordt het woord marionet al sinds het einde van de 17de eeuw aangetroffen. Onze voorouders hebben het ontleend aan het Frans, waarin marionette een verkleinvorm is van de naam Marion. Marion was in het Frans een koosnaam voor Maria, de moeder van Jezus.
Dat de naam van de moeder van God ten grondslag ligt aan de naam van een trekpop hebben we te danken aan middeleeuwse godsdienstige poppenspelen rond de geboorte of het sterven van Jezus. Aanvankelijk moet Marionette namelijk de naam van de pop zijn geweest die Maria voorstelde. Vervolgens werd die naam overgedragen op de andere poppen in het godsdienstige poppenspel, waardoor marionet een soortnaam werd voor álle trekpoppen.
Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale
