Koningin Fabiola: zo vroom als een kwezel?
'Ze was vroom als een kwezel en zo sober dat ze 's winters de melkflessen op de vensterbank zette in plaats van in de koelkast.' In december 2014 overleed de vroegere Belgische koningin Fabiola en als dank kreeg ze in de Volkskrant (6-12-2014) nog een venijnig duwtje na. Verschillende ingezondenbriefschrijvers stelden dat niet op prijs en klommen in de pen. Dit had Fabiola toch niet verdiend?
Ook Van Dale viel bovenstaand citaat op, zij het om een andere reden. Ons trof de formulering. Normaliter zeg je – áls je deze uitdrukking nog gebruikt tenminste – dat iemand 'een vrome kwezel' is. Moderne woordenboeken als 'Van Dale Hedendaags Nederlands' definiëren een kwezel als een 'overdreven vroom persoon'. Iemand die vroom is, is dus niet 'als een kwezel', nee, hij of zij ís een kwezel.
Toch valt er ook voor 'zo vroom als een kwezel' iets te zeggen. De Dikke Van Dale geeft namelijk nóg een paar betekenissen van 'kwezel', waaronder eentje die al in de 17e eeuw bestond: 'katholieke vrouw die de gelofte van kuisheid heeft gedaan maar niet tot een orde behoort'. Iemand die net zo gelovig is als zo'n vrouw, kun je dus met recht 'zo vroom als een kwezel' noemen.