NRC Next schrijft vandaag over de driftbuien van de Franse oppositieleider Jean Luc Mélenchon. Mélenchon is de oprichter van de ‘hardlinkse beweging’ (aldus NRC) La France Insoumise. Lange tijd werd hij gezien als mogelijke linkse presidentskandidaat, maar langzamerhand brokkelt zijn imago af.

Een van de oorzaken daarvan is zijn gebrek aan kalmte en bedachtzaamheid. Vorige week brak hem dat op toen de zelf uit Zuid-Frankrijk afkomstige Mélenchon een journalist met een zuidelijk accent die hem een kritische vraag stelde, botweg afserveerde met de tekst: ‘Iemand hier die een vraag in het Frans heeft?’ Om precies te zijn zei Mélenchon:

Quelqu’un a-t-il une question formulée en français et à peu près compréhensible? Parce que moi, votre niveau me dépasse! Je ne comprends pas.

NRC schrijft dat de partij van Macron naar aanleiding hiervan ‘nu een wet om accentdiscriminatie strafbaar te stellen’ wil.

Accentdiscriminatie. Het woord heeft nooit eerder in een krantenbericht gefigureerd en maakt vandaag dan ook zijn mediadebuut. Op Twitter is het niet te vinden, maar als we het woord op Google intikken, vinden we toch een handvol vindplaatsen. Daaruit blijkt dat in Nederland accentdiscriminatie ook weleens als een probleem wordt benoemd, onder andere door mensen met een migratieachtergrond, maar ook door mensen uit de provincie of mensen uit lagere sociale milieus, want – zoals op een blog te lezen is – ‘wie écht wat wil betekenen in de maatschappij moet accentloos Nederlands spreken.’

Daar valt misschien wel wat op af te dingen. Kijk maar naar de mediapersoonlijkheden die hun accent soms als ‘handelsmerk’ benutten.

Bovendien: ook accentloos zijn kan soms een oorzaak van sociale uitsluiting zijn: wie als accentloos sprekende Nederlander op het platteland gaat wonen, weet dat hij mede doordat hij de tongval van de lokale bevolking niet onder de knie heeft, nooit in de plattelandsgemeenschap wordt opgenomen. Dat wordt echter meestal niet erg gevonden en zal daarom – gek genoeg – niet snel accentdiscriminatie worden genoemd.

Maar goed, net als kleding, schoenen, haardracht, tatoeages e.d. vormt een accent een aspect van iemands presentatie, op grond waarvan hij of zij al dan niet bewust beoordeeld kan worden.

Als discriminatie op basis van accent in Frankrijk in de toekomst inderdaad als een verwijtbare of strafbare overtreding kan worden vervolgd, wordt het woord accentdiscriminatie wellicht een juridisch begrip dat ook woordenboekwaardig wordt. Maar ook als het fenomeen waarnaar accentdiscriminatie verwijst vaker besproken zal worden in de media zonder dat er direct gerechtelijke stappen tegen worden gezet, zou dit woord best weleens courant kunnen gaan worden.

Definitie

accentdiscriminatie (de, g.mv.) discriminatie van per­so­nen op basis van hun accent

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.