In de wereld van complotdenkers, nepnieuws en fakefeiten is een nieuwe speler opgedoken: de crisisacteur. De discussie over misstanden in Amerika, waar jonge migrantenkinderen worden gescheiden van hun ouders, wordt dezer dagen namelijk vertroebeld door een complottheorie die tv-commentatrice Ann Coulter via de tv-zender Fox News verspreidde. NRC Next schrijft daar vandaag over:

Volgens de rabiaat conservatieve commentator en publicist zijn de beelden en geluidsopnames van huilende migrantenkinderen die bij hun ouders zijn weggehaald nep.

Coulter richtte zich in haar commentaar rechtstreeks tot Trump en zei hem dat hij zich niet door de schrijnende beelden moest laten vermurwen:

Deze kindacteurs die nu 24/7 weeklagen en huilen op alle andere tv-zenders – trap er niet in meneer de president (…). Deze kinderen worden gecoacht, progressieven geven ze scripts die ze moeten voorlezen.

Volgens NRC gebeurt het in Amerika steeds vaker dat over dramatisch nieuws wordt beweerd dat het in scène is gezet:

De slachtoffers zouden volgens complotdenkers zogeheten ‘crisis actors’ zijn die een verborgen linkse agenda moeten doordrukken.

Crisis actor werd in februari van dit jaar voor het eerst in een Nederlandse krant aangetroffen in de vertaling crisisacteur, maar op Twitter komt dit woord al voor sinds 2014. In dat jaar schreef een twitteraar dat een Amerikaanse filmproducent had beweerd dat de bomaanslagen tijdens de marathon in Boston in 2013 in scène waren gezet, met ‘crisisacteurs, rookbommen, nepbloed en greenscreening’.

Crisisacteur – of beter gezegd het Engelse woord crisis actor – is van oorsprong een term uit het rollenspel: crisisacteurszijn rollenspelacteurs of figuranten die bij grootschalige oefeningen van militairen of crisisinterventieteams de rol van slachtoffer spelen. Bij legeroefeningen worden zulke crisisacteurs – al dan niet besmeurd met nepbloed en geschminkt met vreselijke verwondingen  – ingezet om soldaten te leren omgaan met traumatische taferelen tijdens oorlogsmissies.

Amerikaanse complotdenkers gebruiken de term crisis actor sinds 2007 echter ook ter aanduiding van rollenspelacteurs die volgens hen de rol van slachtoffer spelen bij schoolshootings en terreuraanslagen. Door te beweren dat bij zulke gebeurtenissen crisisacteurs optreden, suggereren complotdenkers dat die gebeurtenissen door overheden in scène zijn gezet om de bevolking te misleiden.

Jarenlang leidde crisisacteur een schimmig bestaan in de al even schimmige onderwereld van complotdenkers en ontkenners van algemeen aanvaarde feiten (zoals wetenschaps- en klimaatontkenners). Dat Nederlandse kranten sinds begin dit jaar de woorden crisisacteur en crisis actor gebruiken, kan ervoor zorgen dat in elk geval de Nederlandse term in onze taal ingeburgerd raakt. Of we daar blij van moeten worden …

Definitie

crisisacteur

(m, -s) rollenspelacteur die bij grootschalige militaire oefeningen (volgens complotdenkers ook wel bij rampen en aanslagen) de rol van slachtoffer speelt, vertaling van Engels crisis actor

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.