Het nieuwe woord voor de oude vertrouwde geld- of pinautomaat is geldmaat. Dat maakten de gezamenlijke grootbanken (ABN, ING, RABO) via een persbericht bekend. De nieuwsmedia schrijven de taalvorm geldmaat vandaag allemaal met een hoofdletter, omdat deze taalvorm een merknaam is. Dat wordt bevestigd door het Benelux-merkenregister en op www.geldmaat.nl, waar tevens een afbeelding van de nieuwe geldautomaat te vinden is, met daarop het logo geldmaat (met een kleine letter).

De communicatie rond de spelling van geldmaat lijkt niet zo heel handig. Dat de merknaam op de website met een hoofdletter gespeld wordt, weerspiegelt de wens van de merknaamhouder dat gewone stervelingen, d.w.z. de taalgebruikers die gezamenlijk de taal maken, Geldmaat  als een merknaam blijven beschouwen. Als die wens uitkomt, leidt dat tot merkwaardige taaluitingen van het type:

Zeg Mientje, wil je even naar de geldautomaat van Geldmaat lopen om daar vijftig euro op te nemen?

Of gaan wij, taalgebruikers, in de praktijk af op het met kleine letters gespelde beeldmerk geldmaat op de desbetreffende geldautomaten en zullen we het woord geldautomaat langzamerhand gaan vervangen door geldmaat:

Komt er eigenlijk ook een geldmaat in ons dorp?

Pas als geldmaat een volwaardig woord wordt (in plaats van óf naast een merknaam Geldmaat), kan dit het woord geldautomaat gaan verdringen en zullen we ook als we als toeristen buiten Nederland verblijven en op zoek zijn naar een bancomat, een cash dispenser, een distribanque, een Geldausgabeautomat, een cajero automático, een caixo multibanco of een sportello automatico ons afvragen waar de (Belgische, Engelse, Franse enzovoorts) geldmaat is:

Niet in elk Italiaans dorp is een geldmaat te vinden.

Pas als het zover is, is geldmaat ook in de omgangstaal de waardige opvolger van geldautomaat, dat op zijn beurt dan een verouderd synoniem van geldmaat zal zijn.

Definitie

geldmaat (de, geldmaten) automaat waar je geld van je bankrekening kunt opnemen, synoniem geldautomaat, gelduitgifteautomaat

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.