De energietransitie – die grotendeels nog op gang moet komen – heeft er wel al voor gezorgd dat onze taal met een voorvoegsel is uitgebreid: nul-op-de-meter-. Je kunt tegenwoordig in een nul-op-de-meterhuis wonen, dat wellicht met nul-op-de-metersubsidie is gebouwd of waarop een nul-op-de-meterhypotheek rust.

Begin april 2013 maakte het woord nul-op-de-meterhuis zijn opwachting in het bouwvakkersvakblad Cobouw. Het woord debuteerde vrij snel daarna in de reguliere media toen het Algemeen Dagblad schreef:

De nul-op-de-meter-woningen worden nu niet verkocht omdat ze te duur zijn. Banken zijn huiverig om hogere hypotheken te verstrekken en woningcorporaties steken er geen geld in omdat ze dat vanwege de huurgrens niet kunnen terugverdienen. (11 april 2013)

Toch werd nul-op-de-meter- niet meteen algemeen gangbaar. Aanvankelijk trof je vooral in het vakblad Cobouw en slechts incidenteel in de dagbladpers berichten aan over nul-op-de-meterrenovaties en nul-op-de-meterverbouwingen.

Nul-op-de-meter wordt nu soms afgekort tot nom en een nul-op-de-meterwoning heet dan ook weleens een nom-woning, terwijl een nul-op-de-meterrenovatie in het bouwvak een nom-renovatie wordt genoemd. Nul-op-de-meter zelf (dus zonder streepje) blijkt trouwens ook bijwoordelijk te kunnen worden gebruikt:

Door daken, gevels en vloeren te isoleren, kan een huis met 80 procent minder energie worden verwarmd. Die laatste 20 procent kun je afdekken met duurzame energie. Dan woon je in een huis dat nul-op-de-meter is. Een gasaansluiting is dan overbodig. (Reformatorisch Dagblad, 14-4-2014)

Waarschijnlijk met het oog op de Klimaatwet, die volgens de media bijna af is, kun je dezer dagen vrijwel dagelijks een samenstelling met nul-op-de-meter- in Nederlandse kranten aantreffen. Dit voorvoegsel wordt dus al bijna een huis-tuin-en-keukentaalvorm en verdient als zodanig een plaatsje in het – overigens ook al steeds duurzamer wordende – woordenboek.

Een van de speerpunten van de Klimaatwet is dat we met z’n allen van het gas af moeten en ook die trend lijkt, getuige samenstellingen als van-het-gas-afrenovatie en van-het-gas-afwoning, een nieuw voorvoegsel op te leveren: van-het-gas-af-. Het is echter nog te vroeg om te stellen dat dit voorvoegsel net als nul-op-de-meter- een duurzame taalverrijking is.

Definitie

nul-op-de-meter-

als eerste lid in samengestelde zelfstandige naamwoorden ter aanduiding dat het in het tweede deel genoemde energieneutraal is of energieneutraliteit beoogt: nul-op-de-meterhuis, nul-op-de-metermonument, nul-op-de-meterrenovatie, nul-op-de-meterverbouwing

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

Het Woord van de Dag (#WVDD) wordt mede mogelijk gemaakt door Taalbank.nl. Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.