Op de redactie wisten we het even niet. Is een pannenkoek een koek? En taalnerds als we zijn, waren we ook gefascineerd door deze vraag.

Voor de werknemers van een pannenkoekenfabriek was deze kwestie niet alleen fascinerend, maar ook heel belangrijk. Want alleen als een pannenkoek een koek was, waren ze verplicht om over te stappen naar de zoetwaren-cao en het pensioen dat daarbij hoort. Ook wij kijken dan natuurlijk meteen in de Dikke Van Dale. Koekstaat daar in als ‘baksel van onderscheiden vorm, in pan of pot dan wel in de oven bereid uit deeg met verschillende ingrediënten, in het algemeen als voedsel dienend, vooral echter als lekkernij en dan uit meel, eieren, melk, stroop, honing enz. bereid’ Je moet goed lezen, maar een pannenkoek lijkt daar wel aan te voldoen. In dit geval oordeelde de rechter echter anders: “Zowel wat betreft de toepassing, de uiterlijke verschijningsvorm, de structuur en de smaak als naar samenstelling en bereidingswijze zijn er essentiële verschillen tussen enerzijds pannenkoeken en poffertjes en anderzijds koek. Pannenkoeken en poffertjes zijn gerechten die plegen te worden gegeten als lunch of avondmaaltijd. Het zijn keuken- en restaurantproducten, die ook veel worden gegeten in pannenkoeken- en poffertjesrestaurants.” De werknemers van de pannenkoekenbakker houden dus hun bestaande pensioenregeling.

Opmerkelijk genoeg grijpt de rechter vaak naar de Dikke Van Dale, als hij wil weten hoe een woord precies wordt gebruikt. In 2017 bijvoorbeeld, was de vraag of New York Pizza een fastfoodrestaurant is. Ze wilden een nieuwe vestiging openen in de Ferdinand Bolstraat en het bestemmingsplan liet daar geen ruimte voor fastfoodrestaurants. Maar dat plan beschrijft niet wat fastfood precies is. In zo’n geval ‘moet aansluiting worden gezocht bij het algemeen spraakgebruik’. En dan is er dus maar één duidelijke, objectieve bron. Volgens de Dikke Van Dale is fastfood ‘voed­sel waar­voor geen of wei­nig be­rei­dings­tijd no­dig is, zo­als snacks, op­warm­ge­rech­ten enz.’. De rechter heeft geoordeeld dat New York Pizza fastfood bereidt en ze hebben hun zaak dus verloren.

En zo waren de definities en vertalingen in Van Dale van bijvoorbeeld hotel, wonen, bouwblok, bejaardenoord, kwakzalver, goothoogte, Zahlungsziel en lawyer de basis van een vonnis. Wat een autoriteit!

Als jurist wil je niet alleen weten hoe een woord in de algemene taal wordt gebruikt, maar juist ook in een juridische context. Daarom hebben we nu het bekende Fockema Andreae’s Juridisch woordenboek opgenomen in Van Dale Online. Daar vind je de juridische uitleg van woorden, met verwijzingen naar relevante wetteksten en meer up-to-date vakinformatie. Hier lees je er alles over.  

Jaap Parqui (uitgever) en Heleen de Ryck (manager new business) delen maandelijks op het Van Dale Taalpodium wat hen inspireert en opvalt in de taalwereld.